آیه
أَفَلَمْ يَسِيرُواْ فِى الْأَرْضِ فَيَنظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَلِلْكَافِرِينَ أَمْثَالُهَا
ترجمه
پس آیا در زمین سیر نكردند، تا بنگرند سرانجام كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟ خداوند آنان را هلاك كرد و براى این كافران نیز همانند آن كیفرها خواهد بود.
نکته‌ها
«دَمّر» از «تدمیر» به معناى نابودى، هلاكت و زیر و رو كردن است و آنگاه كه در كنار آن، «على» قرار گیرد، شدّت را مى رساند.
در قرآن نابودى و هلاكت مردم، بر اساس عملكرد و خلق و خوى آنان است:
– گروهى به خاطر طغیان هلاك شدند. «أهلكوا بالطّاغیه»(21)
– برخى به خاطر لجاجت و انكار. «تدمّر كلّ شى ء بامر ربّها… اذ كانوا یجحدون»(22)
– عدّه اى به دلیل مكر و حیله. «فانظر كیف كان عاقبة مكرهم انّا دمّرناهم و قومهم اجمعین»(23)
– گروهى به خاطر گناه. «فاهلكناهم بذنوبهم»(24)
– برخى به خاطر ظلم و ستم. «اهلكناهم لمّا ظلموا»(25)
21) حاقّه، 5 .
22) احقاف، 25.
23) نمل، 51 .
24) انفال، 54 .
25) كهف، 59 .
پیام‌ها
1- افراد غافل كه از هلاكت گذشتگان عبرت نمى گیرند، قابل توبیخ و سرزنش هستند. «أفلم یسیروا»
2- سیر و سیاحت و جهانگردى باید هدفدار و براى بررسى تاریخ ملّت ها و عامل عبرت و رشد باشد. «أفلم یسیروا… فینظروا»
3- مطالعه تاریخ و شناخت سرنوشت ملّت ها، در جهان بینى و ایمان انسان نقش دارد. «افلم یسیروا… فینظروا»
4- جلوه هاى رفاه مهم نیست، پایان و عاقبت كار مهم است. «كیف كان عاقبة»
5 – كارهاى خداوند حكیمانه و قانونمند است. «دمّر اللّه… و للكافرین امثالها»
6- اراده خداوند بر تاریخ و طاغوت ها، غالب و حاكم است. «دمّر اللّه…»
7- قهر الهى در انحصار یك یا چند نمونه نیست، او مى تواند به شكل هاى گوناگون قهر خود را نشان دهد. «للكافرین أمثالها»
