آیه
إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَالَّذِينَ كَفَرُواْ يَتَمَتَّعُونَ وَيَأْكُلُونَ كَمَا تَأْكُلُ الْأَنْعَامُ وَالنَّارُ مَثْوَىً لَّهُمْ
ترجمه
همانا خداوند كسانى را كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام داده اند، به باغ هایى (از بهشت) كه نهرها از زیر (درختان) آن جارى است داخل مى كند. و كسانى كه كفر ورزیدند (از زندگى دنیا) بهره مى گیرند و همانند كه چهارپایان مى خورند و (سرانجام،) آتش جایگاه آنهاست.
نکته‌ها
در این آیه، خوردن كفّار به خوردن چهارپایان تشبیه شده است و این شباهت مى تواند از چند جهت باشد، از جمله:
الف) تمام همّت حیوانات رسیدن به غذاست. چنانكه حضرت على علیه السلام مى فرماید: «همّها علفها»(28) همّ و غمّ حیوانات رسیدن به خوراك است. كفّار نیز جز كامیابى اراده اى ندارند. «ولم یرد الاّ الحیاة الدنیا»(29)
ب) چهارپایان غافلند، كفّار نیز از قیامت و مسئولیّت غافلند. «أولئك كالانعام بل هم أضل أولئك هم الغافلون»(30)
ج) حیوانات، سرچشمه غذا را كه از حلال است یا حرام نمى دانند. بعضى انسان ها نیز فكر حلال و حرام نیستند و به گفته قرآن همین كه به ارث و مال بى زحمتى رسیدند، بدون توجّه به حقوق دیگران در آن تصرّف مى كنند. «و تأكلون التراث أكلاً لمّا»(31)
حضرت على علیه السلام مى فرماید: كسى كه تمام توانش را در راه شكمش قرار داده، ارزشش همان چیزى است كه از او خارج مى شود.(32)
28) نهج البلاغه، نامه 45.
29) نجم، 29.
30) اعراف، 179.
31) فجر، 19.
32) غررالحكم.
پیام‌ها
1- وارد ساختن مؤمنان به بهشت، جلوه اى از ولایت الهى است. «بانّ اللّه مولى الّذین آمنوا… ان اللّه یدخل»
2- اهل ایمان و عمل صالح در مقامى هستند كه خداوند خود عهده دار وارد ساختن آنان به بهشت است. «ان اللّه یدخل…»
3- ملاك، پایان كار است وگرنه بهره گیرى هاى مادّى، كم و بیش براى همه هست. «جنّات تجرى… یأكل كما تأكل الانعام»
4- براى تشویق به حقّ، از تمایلات طبیعى مردم استفاده كنید. (انسان به طور طبیعى از باغ و نهر لذّت مى برد) «جنّات تجرى»
5 – بهره گیرى و كامیابى در چهارچوب مقرّرات الهى جایز است. (آنچه مورد انتقاد قرآن است، كامیابى هاى حیوان گونه است) «یأكلون كما تأكل الانعام»
6- شكم پرستى، برجسته ترین نفسانیّات انسان است، زیرا مقام، مال و شهوت، هر چند صباحى به سراغ انسان مى آید، ولى شكم دائماً مزاحم است. (قرآن در كنار عنوان كامیابى، نام خوردن را جداگانه آورده است.) «یتمتّعون و یأكلون»
7- زندگى كفّار، از نظر ماهیّت حیوانى است و از نظر پایان و فرجام، دوزخى. «كما تأكل الانعام و النار مثوى لهم»
8 – در ارزیابى ها، عاقبت كار را هم به حساب آورید. «النار مثوى لهم»
