آیه
أُوْلَئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِى أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِ ّ وَالْإِنسِ إِنَّهُمْ كَانُواْ خَاسِرِينَ
ترجمه
آنان كسانى هستند كه در میان اقوام كافرى از جن و انس كه پیش از آنان بودند، عذاب خدا بر آنان قطعى شده است، حتماً آنان زیانكارانند.
نکته‌ها
«اُف» به معناى اعلام بى زارى و ابراز ناخشنودى و نوعى توهین و تحقیر و بى ادبى است.
در آیه قبل، آثار احسان به والدین و ایمان به خدا و شكر نعمت هاى الهى كه همان بهشت جاودان است، مطرح شد، در این آیه چهره ى فرزند نااهل و سرانجام شوم و خسارت بار او ترسیم مى شود تا شیوه سخن و رفتار و عاقبت دو نوع فرزند، با یكدیگر مقایسه شود.
مقصود از حشر مردم در جهان آخرت، محشور شدن همه مردم در یك زمان و مكان است، نه آنكه هر چند صباحى گروهى از مردگان در این دنیا زنده شوند كه این فرزند نااهل به والدین خود مى گوید: چرا گروه هاى قبلى زنده نشده اند؟
كسى كه ایمان به معاد ندارد، هستى و استعدادها و نعمت هاى خود را با بهاى ناچیز و اهداف زود گذر معامله مى كند و در قیامت دست خالى مانده و سرمایه اش هدر رفته و اهل حسرت و خسارت است.
پیام‌ها
1- فرزند نااهل به والدین خود بدگویى و بى ادبى مى كند: «اُفّ لكما» ولى والدین با ایمان و دلسوز، براى هدایت فرزند خود، هم از خدا استمداد مى كنند و هم او را به خوبى ها امر و از بدى ها نهى مى كنند. «یستغیثان اللّه ویلك آمن»
2- معمولاً منكر معاد، نه استدلال دارد نه ادب. «اُفّ لكما أتعداننى»
3- فرزند، آزاد و مستقل و مسئول اعمال خویش است. «أتعداننى أن اخرج… ویلك آمن»
4- والدین در قبال ارشاد و هدایت فرزندان خود مسئول هستند، گرچه پاسخ مثبت نگیرند. «أتعداننى ان اخرج… ویلك آمن»
5 – والدین، در كنار رشد و تغذیه جسمى فرزند، مسئول رشد معنوى او نیز هستند. «حملته… بلغ اشدّه… هما یستغیثان… ویلك آمن»
6- والدین، با یادآورى معاد و عاقبت اندیشى، فرزندان خود را تربیت كنند. «آمن انّ وعد اللّه حق»
7- ایمان نداشتن به معاد، سبب بى تعهدى فرزند حتّى در برابر والدین مى شود. «اُفّ لكما… ما هذا الا اساطیر الاولین»
8 – منكران معاد، مؤمنان را مرتجع و متحجّر مى دانند و خود را نواندیش. «ما هذا الاّ اساطیر الاولین»
9- كفر به معاد و بدگویى و بى ادبى گستاخى در برابر والدین، عذاب قطعى را به دنبال دارد. «قال لوالدیه افّ… اولئك الّذین حق علیهم القول»
10- لجاجت فرزندان در كفر، مانع استجابت دعاى والدین در حق آنان مى شود. «و هما یستغیثان اللّه… حقّ علیهم القول»
11- سنّت خداوند نسبت به همه منحرفان یكسان است. «حق علیهم القول فى امم قد خلت من قبلهم»
12- كفر و انكار معاد، در میان جن و انس سابقه طولانى دارد. «اُمم قد خلت من قبلهم من الجن و الانس»
13- جن نیز موجودى مثل انسان؛ داراى تكلیف، تمدّن، مرگ و میر، حساب و كتاب و دریافت كیفر و پاداش است. «امم… من الجنّ و الانس»
14- انكار معاد وانحراف فكرى، خسارت سنگین در پى دارد. «انهم كانوا خاسرین»
15- گستاخى در برابر والدین، حتّى با گفتن كوچكترین حرفى، جرمى بزرگ و مورد نكوهش قرآن و مایه ى خسارت انسان است. «اُفّ لكما… كانوا خاسرین»
