آیه
لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ
ترجمه
فرزند نیاورده و فرزند كسى نیست.
نکته‌ها
رابطه خداوند با موجودات، رابطه آفرینش است نه زایش. او موجودات را مى آفریند، یعنى از نیستى به هستى مى آورد، نه آنكه خود بزاید. زیرا نوزاد از جنس والدین و در واقع جزئى از آنهاست، در حالى كه هیچ چیز از جنس خداوند و یا جزئى از او نیست.
چون بیشتر مشركان و اهل كتاب براى خداوند فرزند قائل بودند، لذا «لم یلد» كه به معناى نداشتن فرزند است، مقدّم بر «لم یولد» آمده است.(259)
موجودات، نه فقط از او زاده نشوند، بلكه حتى از او خارج نشوند، آن گونه كه میوه از گل، درخت از هسته، آب از ابر و چشمه، آتش از چوب، كلام از دهان، نوشته از قلم، بو از گل، مزه از غذا، فكر از عقل، گرما از آتش، سرما از یخ، خواب و خیال از ذهن، اندوه و شادى و بیم و امید از دل، صادر و خارج مى شوند.(260)
این آیه، هم عقیده مسیحیّت كه عیسى را فرزند خدا مى دانند و هم عقیده یهود كه عُزیر را فرزند خدا مى دانستند و هم عقیده مشركان جاهلى كه فرشتگان را دختران خدا مى پنداشتند، رد مى كند.
259) تفسیر نوین.
260) بخشى از مطالب فوق برخاسته از سخن امام حسین علیه السلام در پاسخ مردم بصره است كه از آن حضرت معناى صمد را پرسیده بودند. (تفسیر نورالثقلین)
پیام‌ها
1- صَمَدیّت و بى نیازى خداوند از همه چیز، دلیل آن است كه او نیاز به فرزند و والدین ندارد. «اللّه الصمد. لم یلد و لم یولد»
2- خداوند علّتى ندارد و از چیزى به وجود نیامده است. «و لم یولد»
3- مولود، معلول است و نمى تواند خدا باشد. «و لم یولد» (چگونه مسیحیان عیسى را مولود مریم، ولى باز هم او را خدا مى دانند؟)
