آیه
لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّءْيَا بِالْحَقِ ّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَآءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُءُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لَا تَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ تَعْلَمُواْ فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَلِكَ فَتْحاً قَرِيباً
ترجمه
همانا خداوند، آن رؤیا را براى پیامبرش به حق تحقّق بخشید. شما مسلمانان ان شاء اللّه آسوده خاطر، در حالى كه(موى) سرهاى خود را تراشیده و تقصیر(و مو و ناخن) كرده اید كوتاه كرده اید و از هیچ كس ترس و وحشتى ندارید، به مسجد الحرام داخل خواهید شد. خداوند چیزى را دانست كه شما نمى دانستید، پس غیر از این، پیروزى نزدیكى(در خیبر) براى شما قرار داد.
نکته‌ها
در سال ششم هجرى پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله در خواب دیدند كه مسلمانان، آسوده خاطر وارد مسجد الحرام شده، در حالى كه سرهاى خود را تراشیده و موى و ناخن كوتاه كرده اند، مراسم عمره انجام دادند. مسلمانان پس از شنیدن این خواب بسیار خوشحال وامیدوار شدند. پس از مدتى پیامبر همراه مسلمانان به قصد انجام مراسم حج حركت كرده و تا پشت دروازه هاى مكّه در حدیبیّه رفتند. كفّار از ماجرا آگاه شده و راه را بر آنان بستند و تصمیم بر كشتار مسلمانان گرفتند. پیامبرصلى الله علیه وآله از مسلمانان همراه خود بیعت و پیمان وفادارى گرفتند، اما سرانجام به امر خداوند با دشمنان صلح و صلح نامه اى را امضاكردند، زیرا در این هجوم، بعضى از مسلمانان مقیم مكّه كه ناشناخته بودند، به ناحق كشته مى شدند و مسلمانان ناخواسته گرفتار پرداخت دیه و زخم زبان كفّار شده و بسیارى در آتش فتنه مى سوختند، در این صلح بركاتى بود و در این مدت گروه زیادى به اسلام ملحق شدند.
امّا بعضى مسلمانان نگران بودند كه چرا خواب پیامبرصلى الله علیه وآله تعبیر نشد؟ حضرت صلى الله علیه وآله فرمود: لازم نیست این خواب در این سال تعبیر و محقّق شود. به هر حال پیامبر و همراهان به مدینه بازگشتند و طبق قرارداد صلحنامه، در سال بعد سه روز مكّه را خالى كردند و مسلمانان با آسودگى خاطر اعمال عمره را با شكوه فراوان انجام دادند. البتّه پس از مدتى كفّار پیمان شكستند و مسلمانان در سال هشتم هجرى مكّه را بدون خونریزى فتح كردند.
آیات 11، 15، 16 با جملات «سیقول المخلّفون» و «ستدعون» از آینده خبر داد، همان گونه كه این خواب نیز از آینده خبر مى دهد.
«فتح قریب»، مى تواند فتح خیبر یا مكّه باشد و مى تواند صلح حدیبیّه باشد كه در حقیقت براى مسلمانان یك پیروزى به حساب مى آمد.
در حدیث مى خوانیم كه حضرت على صلى الله علیه وآله فرمود: خداوند تراشیدن سر را مقدّم بر كوتاه كردن مو ذكر كرد، بنابراین تراشیدن از كوتاه كردن بهتر است.(34)
34) بحار، ج 96، ص 302.
پیام‌ها
1- خواب انبیا، از خواب هایى است كه حتماً محقّق مى شود. «لقد صدق اللّه رسوله الرؤیا بالحق»
2- ورود حتمى مسلمانان به مسجد الحرام در حال آرامش، یك پیشگویى بود كه به تحقّق پیوست و از جلوه هاى اعجاز قرآن بوده است. «لتدخلنّ المسجد الحرام»
3- با این كه رؤیا از پیامبر است، امّا در خبر دادن از هر امرى كه در آینده واقع مى شود، گفتن «ان شاء اللّه» لازم است.
4- تراشیدن سر و كوتاه كردن مو و ناخن، از اعمال حج و عمره است. «محلقین رؤسكم و مقصّرین…»
5 – امنیّت ظاهرى كافى نیست، آرامش درونى نیز لازم است. «آمنین – لا تخافون»
6- انسان، از تمام آثار و بركات، یا خطرات و عوارض تصمیم هاى خود آگاه نیست و باید مطیع فرمان خدا باشد. مسلمانان به فكر ورود به مكّه بودند ولى خداوند مى داند آثار و بركات صلح، بیشتر و بهتر است. «فعلم ما لم تعلموا»
7- چه بسا صلحى كه مقدّمه پیروزى باشد. «فجعل من دون ذلك فتحاً قریباً»
