آیه
يَآ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوباً وَ قَبَآئِلَ لِتَعَارَفُواْ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
ترجمه
اى مردم! ما شما را از مرد و زن آفریدیم و شما را تیره ها و قبیله ها قرار دادیم تا یكدیگر را بشناسید، همانا گرامى ترین شما نزد خدا، با تقواترین شماست، همانا خدا داناى خبیر است.
نکته‌ها
بعضى مفسّران این آیه را مرتبط با آیات قبل دانسته و گفته اند: چون مسخره و غیبت كردن، برخاسته از روحیّه ى خودبرتربینى و تحقیر دیگران است، این آیه مى فرماید: ملاك برترى و كرامت، تقواست، نه جنس و نژاد.
دراین آیه به سه اصل مهم اشاره شده است: اصل مساوات در آفرینش زن و مرد، اصل تفاوت در ویژگى هاى بشرى و اصل این كه تقوا ملاك برترى است. البتّه در آیات دیگر قرآن، ملاك هایى از قبیل علم، سابقه، امانت، توانایى و هجرت نیز به چشم مى خورد.
پیام‌ها
1- مرد یا زن بودن، یا از فلان قبیله وقوم بودن، ملاك افتخار نیست كه اینها كار خداوند است. «خلقنا، جعلنا»
2- تفاوت هایى كه در شكل و قیافه و نژاد انسان ها دیده مى شود، حكیمانه و براى شناسائى یكدیگر است، نه براى تفاخر. «لتعارفوا»
3- كرامت در نزد مردم زودگذر است، كسب كرامت در نزد خداوند مهم است. «اكرمكم عنداللّه»
4- قرآن، تمام تبعیض هاى نژادى، حزبى، قومى، قبیله اى، اقلیمى، اقتصادى، فكرى، فرهنگى، اجتماعى و نظامى را مردود مى شمارد و ملاك فضیلت را تقوا مى داند. «ان اكرمكم عنداللّه أتقاكم»
5 – برترى جویى، در فطرت انسان است و اسلام مسیر این خواسته ى فطرى را تقوا قرار داده است. «انّ اكرمكم عنداللّه أتقاكم»
6- ادّعاى تقوا و تظاهر به آن نكنیم كه خدا همه را خوب مى شناسد. «علیم خبیر»
