آیه
وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِى حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِى الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِ ّ وَبِمَا كُنتُمْ تَفْسُقُونَ
ترجمه
و (یاد كن) روزى كه كافران بر آتش عرضه شوند. (به آنان گفته شود:) شما در زندگى دنیا، نعمت هاى دل پسندتان را تلف كردید و از آنها كامیاب شدید (و براى امروزتان چیزى ذخیره نكردید،) پس امروز به خاطر استكبار ناحقى كه در زمین داشتید و پیوسته مرتكب گناه مى شدید، به عذاب خوار كننده كیفر داده مى شوید.
نکته‌ها
از دست دادن امكانات و نعمت ها و حسرت خوردن بر آنها، از لحظه مرگ آغاز مى شود. حضرت على علیه السلام درباره چگونگى جان دادن مى فرماید: انسان در آخرین لحظات زندگى فكر مى كند كه با عمرش چه كرده و چگونه روزگار گذرانیده است. «یفكّر فیم افنى عمره و فیم اذهب دهره»(65)
در قرآن، آیاتى این حالت را ترسیم مى كند و مى فرماید: انسان به هنگام مرگ مى گوید: «ما اغنى عنّى مالیه . هلك عنّى سلطانیه»(66) ثروتم براى من مفید واقع نشد، توان و قدرتم از دست رفت.
در این آیه نیز به انسان ها گفته مى شود: طیّبات را از دست دادید و ذخیره اى نكردید.
در قیامت، گاهى مجرمان بر دوزخ عرضه مى شوند، «یعرض الّذین كفروا على النّار» و گاهى دوزخ را بر آنان عرضه مى كنند. «و عرضنا جهنم یومئذ للكافرین»(67) و در مرحله اى دیگر مجرمان را در آن پرتاب مى كنند. «خذوه فغلّوه ثمّ الجحیم صلّوه»(68)
65) نهج البلاغه، خطبه 109.
66) حاقّه، 28 – 29.
67) كهف، 100.
68) حاقّه، 30 – 31.
پیام‌ها
1- در قیامت انواع شكنجه هاى جسمى و روحى و روانى براى مجرمان است. «یعرض الّذین كفروا على النار أذهبتم» (عذاب مجرمان، همراه با توبیخ و سرزنش و تحقیر آنان است.)
2- استفاده از نعمت ها و طیّبات براى انسان حلال است، «اُحلّ لكم الطیّبات»(69) لیكن مصرف آنها در راه هوس ها، خسارت است. «اذهبتم طیّباتكم»
3- كیفر تكبّر در دنیا، خوارى و ذلّت در قیامت است. «عذاب الهون بما كنتم تستكبرون»
4- گردنكشى و استكبار، مقدّمه فسق و خروج از مدار حق است. «تستكبرون… تفسقون»
5 – تكبّر درونى، سبب عملكرد بد بیرونى است. «تستكبرون… تفسقون»
69) مائده، 4.
