آیه
وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُواْ إِلَّا اللَّهَ إِنِّى أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
ترجمه
و سرگذشت برادر قوم عاد (حضرت هود) را یاد كن، آنگاه كه قومش را در منطقه احقاف هشدار داد. در حالى كه پیش از او و پس از او هشدار دهندگانى آمده بودند. (او به مردم گفت:) جز خدا را نپرستید كه من از عذاب روز بزرگ بر شما مى ترسم.
نکته‌ها
«احقاف» از «حقف» به معناى شن روان، نام منطقه اى شن زار و رمل خیز در جنوب عربستان بین یمن، عمان و عدن است كه محل سكونت قوم عاد بوده است.(70)
تعبیر به برادر كه در مورد پیامبرانى همچون صالح و شعیب و هود آمده است.(71) حضرت هود «اخا عاد»، یا به خاطر وابستگى فامیلى این پیامبران با قوم خود بوده و یا به خاطر انگیزه و سوز برادرانه پیامبران براى هدایت مردم است.
در تفسیر نورالثقلین مى خوانیم: در زمان معتصم عباسى، براى دسترسى به آب، چاهى را در منطقه بطائنیه عراق حفر كردند. با آنكه چاه عمیقى كندند امّا به آب نرسید و آن را رها كردند. در زمان متوكل باز به حفر چاه پرداختند تا به تخته سنگى سخت رسیدند. هنگامى كه آن را شكستند، ناگهان باد سردى وزید و عده اى را هلاك كرد. این حادثه عجیب را از امام هادى علیه السلام سؤال كردند، آن حضرت فرمود: آنجا سرزمین احقاف و قوم مشرك هود بوده كه با وزیدن باد سردى به هلاكت رسیدند.
70) التحقیق فى كلمات القرآن.
71) هود، 50، 61، 84.
پیام‌ها
1- آشنایى با تاریخ گذشتگان و یادآورى حوادث مهم تاریخى، مایه ى درس و عبرت است. «واذكر…»
2- انبیا با مردم برخورد برادرانه داشتند. «اخا عاد»
3- در بیان تاریخ، مقدّمات بیهوده را حذف و راز و رمز حركت ها و رشدها و سقوطها را مطرح كنیم. «و اذكر… اذ انذر…»
4- شیوه انبیا در برابر منحرفان، هشدار است. «اذ انذر»
5 – اولین مخاطب انبیا، اطرافیان و قوم خودشان بودند. «قومه»
6- شرایط سخت جغرافیایى و محیطى، مانع كار انبیا نبوده است. «بالاحقاف»
7- از سنّت هاى خداوند، فرستادن پیامبران متعدّد بوده است. «خلت النذر من بین یدیه و من خلفه»
8 – سرلوحه ى كار انبیا، دعوت به یكتاپرستى است. «الاّ تعبدوا الاّ اللّه»
9- بهترین راه دعوت، تذكر به پیامد اعمال و آینده نگرى است. «انى اخاف علیكم عذاب یوم عظیم»
