آیه
وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ هِىَ أَشَدُّ قُوَّةً مِّن قَرْيَتِكَ الَّتِى أَخْرَجَتْكَ أَهْلَكْنَاهُمْ فَلَا نَاصِرَ لَهُمْ
ترجمه
و چه بسیار (مردم) شهرها كه از (مردم) شهرى كه تو را بیرون كردند، نیرومندتر بودند، ما آنان را هلاك كردیم و براى آنان هیچ یاورى نبود.
نکته‌ها
انبیا علاوه بر شنیدن تهمت هایى از قبیل شاعر، كاهن، ساحر و مجنون، به انواع خطرات نیز تهدید شده اند، مانند:
الف) قتل. «انّ الملاء یأتمرون بك لیقتلوك»(33) جمعیّت براى كشتن تو به مشورت نشسته اند.
ب) شكنجه. «لتكوننّ من المرجومین»(34) به نوح گفتند: تو از سنگسار شدگانى.
ج) تبعید و اخراج. «لنخرجنّك یا شعیب»(35) اى شعیب! ما تو را تبعید خواهیم كرد.
د) زندان. «لاجعلنّك من المسجونین»(36) اى موسى! ما تو را از زندانیان قرار خواهیم داد.
این آیه به پیامبر دلدارى مى دهد كه ما همه آن اقوام پیشین را هلاك كردیم با آنكه از مردم مكّه بسیار قوى تر بودند.
گرچه پیامبر اسلام با اراده خود هجرت كرد، ولى چون كفّار مكّه شرایط سختى را براى آن حضرت به وجود آورد كه باعث تصمیم پیامبر به هجرت شد، لذا خداوند، خروج حضرت را به مردم مكّه نسبت مى دهد. «اخرجتك»
33) قصص، 20.
34) شعراء، 116.
35) اعراف، 88.
36) شعراء، 29.
پیام‌ها
1- آشنایى با تاریخ، انگیزه اى براى مقاومت در برابر ناملایمات است. «و كایّن»
2- اقوام ستمگرى كه در تاریخ هلاك شده اند، زیادند. «و كایّن من قریة… أهلكناهم»
3- از قدرت هاى غیر الهى نترسید كه همه در برابر قدرت الهى هیچ اند. «اشدّ قوّة من قریتك… أهلكناهم»
4- كفّار، گاهى علاوه بر عذاب اخروى، «النّار مثوىً لهم» عذاب دنیوى هم دارند. «أهلكناهم»
5 – عاقبت ابرقدرت هاى ظالم، هلاكت و نابودى است. «أشدّ قوّة… أهلكناهم…»
6- چه بسا فشارها و سختى ها كه عامل حركت و بركت مى شود. «اخرجتك…» (گرچه خداوند از عكس العمل مردم مكه در برابر دعوت پیامبر كه باعث هجرت پیامبر شد انتقاد كرده، امّا این هجرت بركاتى را در پى داشت.)
7- مصلحان و مبلّغان دینى باید آمادگى كامل براى هر گونه اذیّت و آزارى را از جانب مخالفان داشته باشند. «اخرجتك»
8 – در برابر قهر الهى هیچ یاورى نیست. «فلاناصر لهم»
