آیه
فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَآءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَآءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ
ترجمه
پس آیا (كفّار براى ایمان آوردن) قیامت را انتظار دارند، كه ناگهان به سراغشان آید، در حالى كه نشانه هاى آن آمده است؟ پس آنگاه كه (رستاخیز) به سراغشان آید متذكّر شدن آنان چه سودى برایشان خواهد داشت؟!
نکته‌ها
«أشراط» جمع «شَرَط» به معناى نشانه و علامت است و مراد از «فقد جاء اشراطها» در این آیه، بر اساس روایتى از پیامبرصلى الله علیه وآله، بعثتِ آن بزرگوار است.(45) زیرا آخرین رسول و كتاب الهى بر مردم نازل و حجّت خداوند بر مردم، كامل گشته است. پس هرگونه گناه، فساد، كفر و انكار، ظهور قیامت را نزدیك مى سازد.
گرچه معمولاً كلمه «الساعة» در مورد قیامت بكار مى رود ولى مانعى ندارد كه مراد، زمانِ نزول قهر الهى و هلاكت مردم در همین دنیا باشد كه مقدّمه عذاب قیامت است.
ابن عباس نقل مى كند كه رسول اكرم صلى الله علیه وآله در حجّة الوداع در حالى كه نزدیك ترین افراد به آن حضرت، سلمان فارسى بود فرمود: آیا به شما خبر دهم از نشانه هاى قیامت؟ آنگاه فرمود: «اضاعة الصّلوات و اتّباع الشّهوات و المیل الى الاهواء و تعظیم أصحاب المال و بیع الدین بالدنیا»(46) بى توجّهى به نماز و پیروى از هوسها و احترام به ثروتمندان و فروختن دین به دنیا.
در برخى روایات، بیش از صد علامت براى نشانه هاى برپایى قیامت برشمرده اند.(47)
45) تفسیر مجمع البیان.
46) تفسیر نورالثقلین.
47) تفسیر برهان.
پیام‌ها
1- كفّارِ سنگدل با مشاهده تمام دلائل، باز ایمان نمى آورند و منتظر سپرى شدن آخرین مهلت اند. «فهل ینظرون الا السّاعة»
2- برپایى قیامت و به هلاكت رسیدن كفّار، ناگهانى و غافلگیرانه است. «بغتة»
3- قیامت، نشانه ها و مقدّماتى دارد. «فقد جاء اشراطها»
4- فكر نكنید كه همیشه راه توبه باز است و مجالى براى بازگشت وجود دارد. «فانّى لهم اذا جائتهم ذكراهم»
