آیه
وَلَوْ نَشَآءُ لَأَرَيْنَاكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُم بِسِيمَاهُمْ وَلَتَعْرِفَنَّهُمْ فِى لَحْنِ الْقَوْلِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ أَعْمَالَكُمْ
ترجمه
و اگر بخواهیم آنان را به تو مى نمایانیم، آنگاه ایشان را به سیمایشان مى شناسى و در شیوه و آهنگ كلامشان نیز آنان را خواهى شناخت و خداوند (ظاهر و باطن) كارهایتان را مى داند.
نکته‌ها
«ضَغن» به معناى كینه شدید است.
حضرت على علیه السلام مى فرماید: هر كس چیزى را به راز در دل نگه دارد، در لابلاى سخنان و در چهره اش نمایان مى شود.(82)
هنگامى كه رسول خداصلى الله علیه وآله در غدیر خم، حضرت على علیه السلام را به جانشینى خود منصوب كرد، بعضى گفتند: محمّد در بالا بردن بازوى پسر عمویش (از تعصّب فامیلى و فامیل مدارى) كوتاهى نمى كند. آنگاه این آیات نازل شد.(83)
82) نهج البلاغه، حكمت 26.
83) تفسیر برهان.
پیام‌ها
1- سوء استفاده از ستّاریت خداوند عملى منافقانه و بیمار دلى است. «أم حسب»
2- رسوایى گنهكاران مخصوص قیامت نیست، بلكه در دنیا نیز امكان رسوائى هست. «ام… ان لن یخرج اللّه اضغانهم»
3- با افشاگرى، منافقان را رسوا و خواب خوش را از آنان بگیریم. «ولو نشاء لاریناكهم…»
4- حسادت و كینه، از عوامل بروز بیمارى نفاق و دورویى است. «فى قلوبهم مرض… أضغانهم»
5 – خلق و خوى درونى انسان، در قیافه و چهره تأثیر گذار است و سیماى انسان تا حدود زیادى بیانگر سیرت اوست. «فلعرفتهم بسیماهم»
6- نه فقط اصل سخن، بلكه لحن سخن نیز باید مؤدّبانه باشد. بى ادبى منافقان در سخن گفتن، نفاق درونى آنان را آشكار مى سازد. «لتعرفنّهم فى لحن القول»
