آیه
قُل لِّلْمُخَلَّفِينَ مِنَ الْأَعْرَابِ سَتُدْعَوْنَ إِلَى قَوْمٍ أُوْلِى بَأْسٍ شَدِيدٍ تُقَاتِلُونَهُمْ أَوْ يُسْلِمُونَ فَإِن تُطِيعُواْ يُؤْتِكُمُ اللَّهُ أَجْراً حَسَناً وَإِن تَتَوَلَّوْاْ كَمَا تَوَلَّيْتُم مِّن قَبْلُ يُعَذِّبْكُمْ عَذَاباً أَلِيماً
ترجمه
به بادیه نشینان متخلّف بگو: به زودى (براى جنگ) با گروهى سرسخت و جنگجو دعوت خواهید شد كه با آنان بجنگید تا اسلام آورند، پس اگر اطاعت كنید (و دعوت را قبول) كنید، خداوند پاداشى نیك به شما خواهد داد و اگر سرپیچى كنید، همان گونه كه پیش از این نافرمانى كردید، شما را به عذابى دردناك عذاب خواهد كرد.
پیام‌ها
1- راه بحث و گفتگو را بر مخالفان و متخلّفان باز بگذارید. «قل للمخلّفین»
2- یكى از جلوه هاى اعجاز قرآن در زمان نزول، خبردادن از آینده است. «ستدعون»
3- راه بازگشت و جبران را براى متخلفان باز بگذاریم و آنان را براى همیشه بایكوت نكنیم. «ستدعون الى قوم»
4- دشمن را ساده و ناتوان ننگرید. «اولى بأس شدید»
5 – رزمندگان باید آگاهانه بجنگند و دشمن و ساز و برگ او را از قبل شناسایى كرده باشند. «أولى بأس شدید»
6- دشمنى ها را در بیان حقایق نادیده بگیریم. «أولى بأس شدید»
7- توان و قدرت دشمن، مانع انجام تكلیف و وظیفه نیست. «أولى بأس… تقاتلونهم»
8 – مسلمانان باید از نظر قدرت نظامى در حدّى باشند كه دشمن زورمند را به اسلام آوردن وادار كنند. «تقاتلونهم أو یُسلِمون»
9- در میدان جنگ، درون و باطن افراد بر ملا شده و صداقت ها و ریاكارى ها آشكار مى شوند. «تطیعوا… تتولوا»
10- نیكى ها و خیرات، بدى هاى گذشته را محو مى كند، «قل للمخلّفین… ان تطیعوا یؤتكم اللّه اجراً حسناً»
11- در تبلیغ و تربیت، تشویق و پاداش را بر تهدید و توبیخ مقدّم بدارید. عبارتِ «اجراً حسناً» قبل از «عذاباً الیماً» آمده است.
12- تشویق و تنبیه در كنار هم لازم است. «أجراً حسناً… عذاباً الیماً»
